W sytuacji, gdy organ II instancji orzeka na podstawie tych samych dowodów w całości odmiennie niż w orzeczeniu organu I instancji, bez wyczerpującej oceny dowodów i bez uzasadnienia swego odmiennego stanowiska, dochodzi do naruszenia zasady dwuinstancyjności postępowania. Strona w takim przypadku zostaje niejako pozbawiona możliwości odwołania rozpatrywanego w postępowaniu administracyjnym – stwierdził WSA w Białymstoku.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze po rozpoznaniu odwołania inwestora od decyzji odmawiającej ustalenia środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia uchyliło decyzję I instancji w całości i ustaliło środowiskowe uwarunkowania zgody na realizację spornego przedsięwzięcia. Podkreślenia wymaga, że organ odwoławczy nie przeprowadził dodatkowego postępowania wyjaśniającego, a orzekł odmiennie na podstawie tego samego co w postępowaniu pierwszoinstancyjnym materiału dowodowego, wyprowadzając całkowicie przeciwne wnioski.
Zdaniem sądu naruszono w ten sposób zasadę dwuinstancyjności postępowania administracyjnego wyrażoną w art. 15 Kodeksu postępowania administracyjnego. Istota zasady dwuinstancyjności postępowania administracyjnego polega na dwukrotnym rozpatrzeniu i rozstrzygnięciu przez dwa różne organy tej samej sprawy wyznaczonej treścią zaskarżonego rozstrzygnięcia. Zadaniem organu drugiej instancji w postępowaniu administracyjnym jest rozważenie, jak należy daną – indywidualnie rozpatrywaną – sprawę rozstrzygnąć zgodnie z zasadą praworządności i zasadą prawdy obiektywnej, a nie tylko rozważyć czy utrzymać lub zmienić rozstrzygnięcie organu I instancji. Obowiązkiem organu odwoławczego jest ponowne rozpatrzenie sprawy, niezależnie od rozstrzygnięcia organu pierwszej instancji.
Ponadto Sąd uznał, że organ odwoławczy zbagatelizował zarzuty i wnioski mieszkańców miejscowości w której miała powstać sporna inwestycja (w odróżnieniu od organu I instancji). Oceniając zasadność protestów społecznych kierowanych przeciwko inwestycji wyważyć należy cel ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, a także cel udziału społeczeństwa w postępowaniu środowiskowym. W sytuacji stawiania zamierzeniu inwestycyjnemu konkretnych zarzutów popieranych dowodami i podnoszenia istotnych dla oceny oddziaływania na środowisko okoliczności – należy je wyjaśnić i nie można w takiej sytuacji uznać, by celem protestów było nieuzasadnione zablokowanie inwestycji.
Wyrok WSA w Białymstoku z dnia 16 września 2014 r., sygn. akt II SA/Bk 315/14
